Verschil tussen TOS en Autisme

Één op de 20 kinderen heeft TOS. Dit is frequenter dan autisme (Therapeutisch Centrum GGZ, z.d.), (NVA, 2019), (Sanders, 2017). Maar omdat autisme een bekendere stoornis is dan TOS en omdat sommige symptomen van TOS overlappen met autisme is het verschil tussen TOS en autisme door de leek soms lastig te benoemen. (H. Gorter, persoonlijke communicatie, 7 december 2019), (Sanders, 2017).

Hulpmiddelen om emoties onder woorden te brengen werken bij TOS en bij autisme!

Verwarring kan snel ontstaan aangezien het verschil tussen TOS en autisme moeilijk te onderscheiden is als je niet goed weet waar je op moet letten. TOS kan verward worden met autisme omdat een kind met TOS, net als een kind met autisme, veel steun heeft aan een schema van bijvoorbeeld de dag of de hele week. Een kind met TOS heeft behoefte aan een schema omdat diegene moeilijk alle woorden kan onthouden die hem verteld worden. Echter, kinderen met autisme hebben juist behoefte aan een schema omdat zij moeite hebben met onverwacht overschakelen. ‘’Zij beleven de wereld als een achtbaan die elk moment een looping kan gaan maken. ‘’Er wordt dus continu spanning/angst ervaren,’’ aldus Janssen (persoonlijke communicatie, 6 januari 2020). ’’ De wereld voor hen oogt dus erg onveilig omdat zij niet weten wat er zal gaan gebeuren. Door middel van een schema wordt het leven voor hen voorspelbaar(der) en hiermee ook veiliger (P. Janssen, persoonlijke communicatie, 5 januari 2020). Kinderen met autisme hebben, net als kinderen met TOS, problemen met – het als veilig ervaren van – sociale contacten. Beide groepen hebben dan ook weinig/ beperkte(re) sociale vaardigheden. Verder kijken kinderen met TOS vaak de persoon tegen wie zij praten niet aan. Dit doen zij zodat zij niet gelijk antwoord hoeven te geven en dus tijd winnen. Dit ‘niet aankijken’ gebeurt ook vaak bij kinderen met autisme.

Executieve functies

Daarnaast hebben kinderen met autisme ook vaak, net als kinderen met TOS, moeite met executieve functies. Bovendien hebben kinderen met autisme, net als kinderen met TOS, een gebrek aan inlevingsvermogen, door een onderontwikkelde ToM (Theory of Mind). Deze problemen hebben bij een kind met TOS andere oorzaken dan bij een kind met autisme (H. Gorter, persoonlijke communicatie, 7 december 2019). Kinderen met TOS hebben namelijk een onderontwikkelde ToM omdat zij niet genoeg woorden tot hun beschikking hebben om zich te verplaatsen in de gedachtegang van een ander. autisme is een aangeboren pervasieve ontwikkelingsstoornis. Dit wil zeggen dat eveneens de ToM, door de aangeboren stoornis, in mindere mate tot ontwikkeling gekomen (P. Janssen, persoonlijke communicatie, 6 januari 2020). De oorzaak van de onderontwikkelde ToM is dus anders bij autisme en bij TOS. (Wereld TOS Dag, persoonlijke communicatie, 18 oktober 2019). Voor het verbeteren van de TOM is dit een mooie tool.

Om problemen bij de kern aan te pakken is het belangrijk om te weten om welke stoornis het gaat, zodat er duidelijk wordt welke oorzaak het probleem geeft. ‘’We moeten voorzichtig zijn met etiketten plakken en vooral kijken naar de hulpvraag,’’ aldus Bernadette Sanders (Wereld TOS Dag, persoonlijke communicatie, 18 oktober 2019), (SMARTonderwijs, z.d.). Het is dan ook gevaarlijk om TOS met autisme te verwarren omdat de aanpak van het probleem dan verkeerd is (Sanders, 2017).

Een voorbeeld

Ter illustratie, Ruben met TOS wilde niet naar zijn Sinterklaasviering op school. De juf vond dit apart omdat zij heel goed het schema met Ruben had doorgesproken en opgeschreven. Een plan van aanpak dat voor een kind met autisme waarschijnlijk goed had gewerkt. Moeder dacht dat Ruben niet wilde gaan omdat hij vroeger bang was van Sinterklaas. Echter, Ruben wilde niet naar de Sinterklaasviering op school omdat er bij de Sinterklaasviering gedichten voor gelezen zouden worden. Ruben was erg bang dat hij de woordgrappen in de gedichten niet zou begrijpen en wilde daarom niet gaan. (H. Gorter, persoonlijke communicatie, 7 december 2019) Zowel juf als moeder waren in dit voorbeeld in de war met het verschil tussen TOS en Autisme en de verschillende aanpak hiervan.  

Uit dit voorbeeld blijkt dat het essentieel is om duidelijk te hebben om wat voor stoornis het gaat, om zo tot de juiste oplossing te komen. Een aanpak voor een kind met autisme werk niet (altijd) voor een kind met TOS. 

Overeenkomsten

In tabel 1 (zie hieronder) zijn de overeenkomstige kenmerken van TOS met autisme op een rijtje gezet.

Tabel  1

Bronvermelding

Ben je nieuwsgierig waar we bovenstaande informatie op hebben gebaseerd, dan kun je hier kijken.