Tos of Taalontwikkelingsstoornis
Op deze pagina’s vertellen we je graag meer over TOS of Taalontwikkelingsstoornis. Bedoeling is dat we het zo aan je uitleggen dat je er ook direct wat mee kunt. Het is onze ervaring dat als je goed weet wat TOS is, wat de oorzaken zijn, dat je er dan ook beter mee om kunt gaan. Daarnaast zullen we je tips in de omgang met TOS geven over wat je zelf kunt doen als je kind TOS heeft (naast alles dat je natuurlijk allang doet J, want een kind met TOS kan best intensief zijn en vraagt vaak ‘alle hens aan dek’ bijna 24 uur per dag).
Allereerst het verschil tussen een TOS of Taalontwikkelingsstoornis en een taal achterstand. Een TOS is aangeboren en een taal achterstand is dat niet. Een taal achterstand kan bijvoorbeeld verzaakt worden doordat een kind in de jeugd niet (genoeg) is blootgesteld aan taal, of op een gebrekkige manier taal heeft ervaren. Denk bijvoorbeeld aan kinderen die klachten aan hun oren hebben, waardoor ze de taal niet goed hebben kunnen horen. Dan lukt het je ook niet om de taal goed na te doen. Ook kan het zijn dat het kinderen zijn die vaak ziek zijn geweest en daardoor niet instaat zijn gesteld om te profiteren van normale scholing.
Een Tos is dus echt iets anders dan een taalachterstand. Tos is namelijk een neurologische aandoening en een beperking. Dit betekent dat je met een Tos wordt geboren. Je hersenen zitten zo in elkaar dat taal in de hersenen minder goed verwerkt wordt. Tos is niet aan de buitenkant van iemand te zien en wordt ook wel onzichtbaar genoemd. Het lijkt aan de buitenkant of iemand geen problemen heeft.
Effect op de ontwikkeling van een kind
Een Taalontwikkelingsstoornis heeft een groot aantal gevolgen voor de ontwikkeling van een kind. Deze gevolgen kunnen merkbaar blijven tot in de volwassenheid. De moeite met het gebruiken van taal kunnen ook tot sociaal-emotionele problemen leiden. Emotie regulatie bijvoorbeeld kan veel lastiger zijn. Hier is, veel meer dan bij kinderen die geen TOS hebben, extra aandacht en begeleiding nodig om te leren om te gaan met emoties. Ook het herkennen van emoties is voor kinderen met een Taalontwikkelingsstoornis vaak een grote uitdaging, met weer sociale impact.
Kinderen met een TOS zijn vaak niet zo snel in de communicatie met anderen en leeftijdsgenoten. Hierdoor kunnen ook problemen ontstaan op het sociale vlak. Een kind oefent namelijk veel minder met sociale interactie en dus ook met het omgaan met de eigen vaardigheden tot succesvolle sociale interactie en emotie regulatie.
Sociaal-emotioneel leren
Kinderen met een Taalontwikkelingsstoornis zitten in een intensief sociaal-emotioneel leerproces. Zij hebben namelijk niet de positieve ervaring met taal die kinderen zonder TOS wel hebben. Een kind zonder Taalontwikkelingsstoornis heeft de ervaring dat als het taal gebruikt het wordt begrepen. Het wordt als het ware beloond voor het praten en de pogingen om zichzelf verstaanbaar te maken. Een kind met TOS heeft deze positieve ervaring niet. Als een kind met Taalontwikkelingsstoornis probeert zich verstaanbaar te maken, dan is de kans groot dat het niet direct begrepen wordt. Het gevolg hiervan is dat het zich niet aangemoedigd voelt om het nog een keer te proberen. Het kind leert dat als ik praat begrijpen anderen mij toch niet, dus laat maar. Deze kinderen gaan dan ook vaak opzoek naar andere manieren om zich uit te drukken. Deze manieren kunnen voor de omgeving best indringend of (ver)storend zijn. Een kind kan bijvoorbeeld vaak schreeuwen of bovenop je tenen staan als het je iets duidelijk probeert te maken. Andere kinderen sleuren je gewoon mee als ze je iets willen vertellen.
Op de onderstaande pagina’s zullen we aan de hand van een aantal onderwerpen je meer vertellen over een Taalontwikkelingsstoornis. De teksten die we hebben gebruikt hiervoor zijn gebaseerd op eigen ervaringen in de integrale ambulante begeleiding van kinderen met TOS en literatuur. De literatuurlijst echter hebben we hier niet opgenomen. t